Między 22 a 28 maja 2023 roku obchodzimy Europejski Tydzień Zdrowia Psychicznego (EMHW). Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) depresja do 2030 może stać się najbardziej powszechną chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Szacuje się, że obecnie problemy psychiczne dotyczą co czwartej osoby na świecie. W tym roku tematem przewodnim EMHW są „zdrowe psychicznie społeczności” – co dotyczy również środowiska pracy.
To między innymi wzrost świadomości pracodawców co do wpływu dobrostanu pracownika na jego efektywność spowodował powstanie „programów wellbeingowych”, które wspierają zatrudnione osoby w dbaniu o zdrowie fizyczne i psychiczne. Okazuje się jednak, że za deklaracjami nie zawsze kryją się działania, które uwzględniają faktyczne potrzeby pracowników. Zjawisko to określa się jako „wellbeing washing”. W tym artykule przybliżymy Wam istotę tego fenomenu.
„Wellbeing washing” powszechną praktyką
Badanie przeprowadzone na ponad 1000 pracowników przez Claro Wellbeing pokazało, że 71% firm deklaruje publicznie wsparcie psychiczne dla swoich pracowników, lecz tylko 36% faktycznie podejmuje działania w tym zakresie. Ponad ⅓ biznesów stosuje „wellbeing washing” – praktykę, która polega na pozornych i nieefektywnych staraniach, które mają poprawić dobrostan pracowników; są one jednak nieadekwatne co do ich prawdziwych potrzeb lub w ogóle nie są realizowane. Mają wyłącznie na celu poprawę wizerunku firmy. To zjawisko analogiczne do „greenwashingu” – deklarowanie obietnicy, której biznes nie spełnia.
Wellbeing dla Pokolenia Z
Wyżej wymienione badanie pokazało, że młode osoby z Pokolenia Z (35%) sądzą, że ich pracodawca nie wspiera ich zdrowia psychicznego, a jednocześnie aż 80% wybierze firmę, która ma w swojej ofercie programy wellbeingowe. To, jak zdrowa kultura pracy wpływa na efektywność osób z Pokolenia Z pisaliśmy w tym artykule.
Biznesy oferują owocowe środy, jogę, webinary o tematyce wellbeingu czy „godziny dla rodziny”. W jakim stopniu właśnie takich działań oczekują pracownicy? Co z autentycznym wsparciem, które dotyczy faktycznych wyzwań, z jakimi zmagają się osoby zatrudnione – przeciążenia pracą, stresu, wypalenia zawodowego, które w obecnej sytuacji gospodarczej są coraz bardziej powszechne?
Czego tak naprawdę oczekują pracownicy?
Pracodawcy często nie wiedzą, czego ich zatrudnione przez nich osoby naprawdę od nich oczekują. Hierarchiczna i sformalizowana struktura środowiska pracy nie sprzyja integracji i szczerej rozmowie. Skuteczny program wellbeingowy opiera się na zapewnieniu pracownikom wsparcia, którego rzeczywiście oczekują – ich dobrostan uzależniony jest od charakteru obowiązków, ich sytuacji życiowej i kultury pracy. Tymczasem, jak się okazuje, według raportu People at Work 2022: A Global Workforce View Polacy pracują średnio 5 godzin i 48 minut tygodniowo za darmo, po godzinach. Pracownicy – w obawie o zatrudnienie lub z powodu odczuwanej presji – spędzają w firmie więcej czasu niż wynika to z umowy.
Na kulturę pracy może wpływać strach przed braniem dni wolnych z powodu różnych dolegliwości (np. z powodu bólu menstruacyjnego, o czym pisaliśmy tutaj) czy problemów psychicznych. Zdarza się, że pracownicy często nie wiedzą, gdzie mogą uzyskać pomoc, nie mają do niej dostępu lub nie są zachęcani do korzystania z niej. Prezenty, karnety czy warsztaty są często szybkimi i nieefektywnymi rozwiązaniami, które nie uwzględniają problemów wewnątrz samego środowiska pracy.
Wellbeing na polskim gruncie
Według raportu Aon z 2021 roku, który został opublikowany we współpracy z IPSOS, istnieje bezpośredni związek między dobrostanem pracowników a wynikami firmy. W skali globalnej tylko 55% biznesów opracowało strategię wellbeingową, jednak tylko 24% z nich w pełni wprowadza ją do ogólnej strategii biznesowej. W Polsce odsetek takich firm również wynosi 24%. Według raportu Aon The Rising Resilient tylko 30% pracowników odznacza się odpornością w środowisku pracy, a trend ten utrzymuje się na polskim gruncie. Oznacza to, że niecała ⅓ pracowników potrafi przystosowywać się do niekorzystnych sytuacji, radzić sobie ze stresem i motywować się do pracy.
Badanie z 2020 roku przeprowadzone w Polsce przez Activy, opublikowane w raporcie Przyszłość wellbeingu i benefitów pracowniczych – nowe porządki! szczegółowo przedstawia sposób implementowania programów wellbeingowych w kraju. W projekcie wzięło udział 1200 pracowników z kilkuset firm. Wyniki pokrywają się z przytoczonymi wcześniej badaniami – tylko 25% respondentów wskazało duże zaangażowanie pracodawcy w obszarze poczucia bezpieczeństwa i dbania o zdrowie.
Co to znaczy być zdrowym i szczęśliwym pracownikiem w Polsce? – raport „Przyszłość wellbeingu i benefitów pracowniczych – nowe porządki!”
- W postpandemicznym świecie pracownicy pozytywnie oceniają elastyczny czas pracy i pracę zdalną lub hybrydową. 55,7% pracowników zdalnych jest zadowolonych z pracodawcy w porównaniu z 34% zadowoleniem wśród pracowników pracujących stacjonarnie.
- Do pięciu najważniejszych dla pracowników czynników wpływających na ich dobrostan należą: regularna aktywność fizyczna – 67,5%, zdrowe odżywianie – 51,5%, dobra jakość snu – 50,4%, czas na przyjemności i rodzinę – 44,7%, równowaga psychiczna – 43,9%.
- Rozwój osobisty (32,8%) i poczucie spełnienia zawodowego (31,7%) są zdecydowanie mniej istotne. Prestiż wynikający z zatrudnienia w danej firmie przestaje mieć kluczowe znaczenie.
- Przed pandemią programy związane ze zdrowiem psychicznym oferowało zaledwie 3% firm. Obecnie aż 72,6 % pracowników uważa, że biznesy powinny wprowadzić benefity związane z kondycją psychiczną.
- Młodzi pracownicy bardziej cenią sobie integrację z zespołem (56,3%) w porównaniu do reprezentantów starszych pokoleń (29,6%).
- Do pięciu podstawowych benefitów, jakich żądają od pracodawców osoby zatrudnione, należą: elastyczne podejście do miejsca i czasu pracy – 73,7%, pakiet medyczny – 73,2%, dofinansowania do szkoleń, języków i kursów – 67,6%, wymiana punktów na nagrody – 48,2%, dopłaty do dojazdów do pracy – 48,1%. Wpływają one na poczucie bezpieczeństwa i kondycję psychiczną.
Jak zatem skutecznie opracować i wdrożyć strategię programów wellbeingowych w pracy? O tym w kolejnym artykule. A jeśli już teraz szukasz wsparcia w wypracowaniu wartościowych działań budujących dobrostan pracowników, odezwij się do nas.
O Who Will Save The Planet:
Jesteśmy butikową firmą doradczą wspierającą organizacje w transformacji ku zrównoważonemu rozwojowi. Wyrośliśmy z pasji do natury i teraz działamy na rzecz tych firm, które podzielają potrzebę zrobienia czegoś dobrego – nie tylko w wymiarze efektu wizerunkowego, ale przede wszystkim na poziomie wartości. Nasz zespół projektuje strategie zrównoważonego rozwoju i działania wdrażające je w życie, pomaga je raportować. Wie, jak komunikować, aby budować wartość dla wszystkich interesariuszy.