W lipcu ONZ jak co roku opublikowała raport z postępów w dążeniu do osiągnięcia 17 celów zrównoważonego rozwoju. Przekaz dokumentu jest jasny: w wyniku obciążenia gospodarki dwoma latami pandemii oraz reperkusjami związanymi z napaścią Rosji na Ukrainę założenia agendy ONZ zeszły dla ludzkości na dalszy plan. Przeczytaj, jak dziś wygląda ochrona planety i dowiedz się, dokąd zmierzamy.
Redukcja dwutlenku węgla? Niewystarczająca
Globalne ocieplenie postępuje, a tymczasem nic się nie zmienia. Zobowiązania państw do redukcji emisji CO2 nadal nie pokrywają się z wymaganiami stawianymi przez paryskie porozumienie klimatyczne, które zakłada takie zmniejszenie emisji, które ograniczyłoby wzrost temperatury Ziemi do 1,5 stopnia Celsjusza ponad temperaturę sprzed rewolucji przemysłowej.
W 2021 r. już odczuliśmy dotkliwie zmiany klimatyczne: rekordowe temperatury w Kanadzie, powodzie w Europie i Azji oraz susze w części Afryki i Ameryki Południowej. Szacuje się, że do 2030 r. będziemy globalnie mieli średnio 1,5 średniej wielkości lub dużej katastrofy… dziennie, a za ok. 80 lat aż 1/3 Ziemi zostanie dotknięta suszą w stopniu minimum umiarkowanym. Jeśli uda się nam przyhamować wzrost temperatury do 1,5 stopnia, aż czterokrotnie więcej dzieci niż dziś (licząc te poniżej 10 r.ż.) odczuje w przyszłości konsekwencje ekstremalnych zjawisk pogodowych. A jeśli – co uprawdopodabniają dzisiejsze porażki w podjętych przez kraje zrzeszone w ONZ zobowiązaniach – temperatura wzrośnie o 3 stopnie Celsjusza, ucierpi aż 5 razy więcej dzieci.
Energia ciągle emisyjna. Cierpi środowisko i ludzie.
Poziom zanieczyszczenie środowiska dwutlenkiem węgla z emisji powodowanych przez produkcję energii zamiast spadać, osiągnął w 2021 r. nowy rekord, notując wzrost o 6% r/r. Udział odnawialnych źródeł energii w konsumpcji energii elektrycznej to dziś zaledwie 17,7%. Spada przy tym zainteresowanie wspieraniem przejścia na zieloną energię krajów rozwijających się – już drugi rok z rzędu otrzymały one coraz mniejsze dofinansowanie na OZE. Tymczasem, jak podaje ONZ, w 2020 r. aż 2,4 mld ludzi nadal używało nieefektywnych i zanieczyszczających środowisko technologii i paliw do gotowania (!), głównie w Afryce i Azji.
Na emisji gazów cieplarnianych cierpi nie tylko przyroda, ale i nasze zdrowie. Raport ONZ wskazuje, że aż 99% mieszkańców miast na całym świecie oddycha dziś zanieczyszczonym powietrzem.
Dewastacja środowiska postępuje
Co roku niszczymy 10 mln ha lasów; karczujemy je w 90% przypadków po to, by rolnictwo zyskało nowe grunty. Zanieczyszczamy środowisko plastikiem – do samych oceanów w 2021 r. trafiło aż 17 milionów ton tego materiału. To samo robimy z zawierającymi szkodliwe substancje odpadami elektronicznymi i elektrycznymi – aż ok. 77% z nich nie trafia do selektywnej zbiórki i nie jest zagospodarowywane w sposób przyjazny środowisku. Chyba nie dziwi więc fakt, że wg szacunków ONZ w ciągu najbliższych dekad najprawdopodobniej wyginie 40 tys. gatunków zwierząt. W końcu ponad połowa siedlisk i ekosystemów kluczowych dla zachowania bioróżnorodności nadal nie jest przez nas chroniona.
Co Ty możesz zrobić?
Nie musisz czuć się bezsilna, możesz działać na rzecz ochrony środowiska i walki ze zmianami klimatu.
- Staraj się żyć zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, przede wszystkim ograniczając konsumpcję. Redukuj swój ślad węglowy (np. auto zamień kiedy możesz na transport miejski, a najlepiej rower; przejdź na dietę dla planety) i wodny (np. do podlania kwiatów użyj wody, w której umyłaś owoce i warzywa, zainstaluj w kranie perlator); ogranicz użycie plastiku (np. noś ze sobą wielorazową torbę na zakupy; wybieraj produkty w opakowaniach nadających się do recyklingu). Pamiętaj, że Twoje małe kroczki w kierunku bardziej przyjaznego planecie stylu życia sumują się z wysiłkami podejmowanymi przez miliony innych osób.
- Promuj, agituj, edukuj. Możesz zarazić ekopostawą swoją rodzinę i przyjaciół, ale też współpracowników, sąsiadów i panią przedszkolankę. Świeć przykładem, również w mediach społecznościowych, ale także podpowiedz najbliższym, jak segregować odpady i gdzie można kupić coś z drugiej ręki. W pracy staraj się wspierać odpowiedzialność społeczną swojej firmy – i nie bój się wyjść z inicjatywą, jeśli dostrzeżesz, że można zrobić coś dla środowiska, od oszczędzania surowców po organizację ekowarsztatu dla wszystkich współpracowników.
- Podpisz petycję skierowaną do polskiego rządu w sprawie poparcia inicjatywy osiągnięcia neutralności klimatycznej – tu znajdziesz taką, która zebrała już ponad 50% niezbędnych podpisów. Reaguj, jeśli widzisz, że jakakolwiek instytucja państwowa (np. władze miasta, dyrektor szkoły) marnuje surowce naturalne lub podejmuje decyzje szkodliwe dla środowiska. Możesz napomnieć winowajcę, zadać pytanie lub złożyć skargę.
Pełną treść raportu ONZ w języku angielskim znajdziesz pod tym linkiem. Zajrzyj tam koniecznie, jeśli interesuje Cię również postęp w osiąganiu celów społecznych, takich jak zwalczanie ubóstwa i głodu czy np. dążenie do równości płci. Chcesz dowiedzieć się więcej o raporcie, ale preferujesz język polski? Zerknij na nasz quiz.
